%100 Oksijen(saf O2) solumak zehirler mi ? Yaşam kaynağımız oksijen aslında bizi öldürebilir mi ?

Bir insanın yaşayabilmesi için ihtiyaç duyduğu en hayati gaz olan oksijen aslında gereğinden fazla alınınca zehirleyebiliyor. Oksijen zehirlenmesi denilen bu durum ölümcül sonuçlar doğurabiliyor.

İnsan beyni 4 dakika oksijensiz kalınca artık kalıcı hasarlar meydana geliyor. Buda beyin ölümü denilen olguyu meydana getirmiş oluyor. Oksijen yaşamsal fonksiyonların devamı için bu denli önemli iken, herşeyde olduğu gibi bunda da fazlası ölümcül olabiliyor.

Bunun nedeni şöyle açıklayabiliriz. Güneş sistemi gezegenleri arasında tek canlı yaşamına olanak sağlayan Dünyamız,bunu şüphesiz atmosferi sayesinde sağlıyor. Dünya atmosferi içerisinde bulunan gazların müthiş dengesi insanların ve diğer canlıların ihtiyacını karşılıyor. İşte bu denge içerisinde oksijenin payı %21,%78 Azot,%1 su ve diğer gazlardan oluşuyor. Doğa da herşeyde olduğu gibi atmosferdeki bu denge sayesinde biz yasayabiliyoruz.

Uzun süre saf oksijen solumak kalıcı beyin hasarına, görme kaybına ve böbrek yetmezliğine sebebiyet verebilir- Oksijen zehirlenmesi

Yüksek oranda ve uzun süre saf oksijen solunması ile oksijen gazının doku ve hücrelerde normalden fazla bulunması durumuna hiperoksi denir. Maruz kalınma ve vücudun etkilenme bölgesine göre iki şekilde incelenir.

19. Yüzyılın sonlarına doğru uzun süreli saf oksijene maruz kalmanın insanlar üzerinde ki etkisini araştıran Paul Bert ve Lorrain Smith oldukça faydalı çalışmalar yapmıştır.

Oksijen gazının merkezî sinir sistemi ile alakalı duruma Paul Bert etkisi denir. Pulmoner yani akciğerler ile alakalı olan duruma ise Lorrain Smith etkisi adını vermişlerdir.

Merkezi sinir sisteminin etkilenmesi ile olan zehirlenmeler çoğunlukla 3ATA(3 atmosfer basıncı) üzerinde %100 oksijene maruz kalma sonucunda ortaya çıkar. Bu etkinin tedavisi Merkezî Sinir Sistemi üzerinden saf oksijenin kesilmesi veya daha az basınçta kontrollü oksijen verilmesi ile yapılabilir. Paul Bert etkisi çoğunlukla dalgıçlar da ve su sporları ile ilgilenen bireylerde meydana gelir.

Pulmoner zehirlenme ise normal atmosfer basıncında uzun süre %100 oksijene maruz kalma yada soluma ile ortaya çıkar. Bu gibi durumlarda geçici denge kaybı, solunum problemleri gözükmektedir. Ayrıca görme bozukluğu ve miyopi gibi birçok görme bozukluğu ile kendini gösterir. Yüksek oranda verilen yada maruz kalınan oksijenin kesilmesi ile Lorrain Smith etkisi son bulur..

Çalışmaların başladığı 19. yüzyıldan bu tarafa bir çok bilim insanı tarafından yapılan araştırmalar neticesinde, oksijen zehirlenmeleri türlerinin gelişen tıp yöntemleri sayesinde de sağlıklı bir şekilde anlatıldığı ve tedavi edildiği gözlemlenmiştir. Yaygın olarak kullanılan HBOT tedavisine bakalım;

Oksijen zehirlenmelerinde Hiperbarik oksijen tedavisi (HBOT)

Hiperbarik oksijen tedavisi özel bir oda da veya alanda kişinin oksijen solumasını sağlayarak yapılan bir tedavi yöntemidir. Bu yöntem genelde su sporları ile ilgilenenler de ve dalgıçlar da meydana gelen ‘vurgun’ gibi durumlarda kullanılıyor.

Bu odaların kullanımı 17. yüzyıla kadar dayanır. Yıllar içinde gelişim göstermiştir. Daha sonra da 20.yüzyıl sonrası özellikle ABD Deniz kuvvetlerinin standart prosedürü hâline gelmiştir.

Bu tedavinin temel mantığı zengin Oksijen moleküllerini zarar görmüş dokulara göndererek tedavi yapmakdır. Bir çok yaralanma veya özellikle diyabet ile oluşan,oksijen yetersizliği ile geç iyileşen yaralarda kullanılmaktadır.

Diğer bir yaygın ve bilinen kullanım amacı karbon monoksit zehirlenmeleridir. Doku ve hücrelere zengin saf oksijeni göndererek tedavi uygulanır.

HBOT tedavisi sayamadığımız ve burada bahsedemediğimiz bir çok hastalığın tedavisinde kullanıldığı biliniyor. Son zamanlarda özellikle covid-19 Pandemisi döneminde de gündeme gelmiştir. Çünkü Corona virüsü tedavisinde de kullanılmış ve etkili olduğu gözlemlenmiştir.

Yazımızı şu felsefik sözle sonlandırmak istiyorum.Yoksa Oksijen bizi ortalama 70-80 yılda zehirleyen bir gaz mı? 🙂

Tabi ki işin espirili tarafı bir yana… Her şeyde olduğu gibi olmazsa olmazımız, diğer gezegenlerde de aradığımız.. Tabi bulursak oralarda da yaşam olabileceğine olan inancımızı artıracak olan oksijen… Dengeli ve yeterli olduğu sürece hiç bir zararı yok…

Bir başka makalemize göz atmak için : https://fikiresintileri.com/maden-suyu-mu-soda-mi-arasinda-ki-farklar/

_{Kaynak:Wikipedia ve TKBB Vakfı’ndan faydalanılmıştır.}