Agdaban Katliamı, Azerbaycan’ın Karabağ bölgesinde Ermeni silahlı gruplarının sivillere yönelik gerçekleştirdiği bir savaş suçudur. 8-11 Nisan 1992 tarihleri arasında gerçekleşen bu katliam, Azerbaycan’ın Agdaban köyünde yaşayan savunmasız insanların acımasızca öldürülmesiyle sonuçlanmıştır. Bu olay, Karabağ savaşının en karanlık sayfalarından birini oluşturur ve uluslararası toplum tarafından yeterince tanınmayan bir insanlık trajedisidir.
Ağdaban Katliamı ‘nın Arka Planı
Sovyetler Birliği’nin dağılma sürecinde Ermenistan, Azerbaycan’a ait Dağlık Karabağ bölgesinde hak iddia etmiş ve silahlı çatışmalar başlamıştı. Ermeni güçleri, stratejik öneme sahip bölgeleri ele geçirmek için sivillere yönelik saldırılar düzenliyordu. Agdaban köyü de bu saldırılardan nasibini aldı.
Katliamın Detayları
8 Nisan 1992’de Ermeni silahlı birlikleri, Agdaban köyüne ani bir baskın düzenledi. Köy tamamen kuşatıldı ve savunmasız halkın kaçış yolları kesildi. Saldırganlar, evleri yakıp yıkarak içerideki insanları katletti. Yaşlı, kadın ve çocuk ayrımı yapılmadan onlarca sivil acımasızca öldürüldü.
Resmi kaynaklara göre, katliamda 67 kişi hayatını kaybetti, ancak gerçek sayının daha fazla olduğu tahmin ediliyor. Köy tamamen yakıldı ve hayatta kalanlar bölgeden zorla göç etmek zorunda kaldı.
Uluslararası Tepkiler ve İnsan Hakları İhlalleri
Agdaban Katliamı, Ermeni güçlerinin sivil halka yönelik sistematik şiddet politikasının bir parçasıydı. Ancak, uluslararası toplum bu olaya yeterli tepkiyi göstermedi. O dönemde yaşanan Hocalı Katliamı kadar bilinmese de, Agdaban da benzer bir vahşetin kurbanı oldu.
Azerbaycan, bu katliamı soykırım ve savaş suçu olarak nitelendirerek uluslararası mahkemelere taşımaya çalıştı. Ancak, siyasi dengeler nedeniyle adalet sağlanamadı.
Ağdaban Katliamı Sonuç ve Hatırlatma
Agdaban Katliamı, Karabağ savaşının unutulmaz acılarından biridir. Bu olay, savaşın sadece askerler arasında değil, masum siviller üzerinde de yıkıcı etkileri olduğunu gösterir. Tarih, bu tür trajedileri unutmamalı ve benzer olayların tekrarlanmaması için ders çıkarmalıdır.
Azerbaycan halkı, Agdaban’da kaybettiklerini her yıl anmakta ve bu katliamın uluslararası alanda tanınması için mücadele etmektedir. Adaletin tecelli etmesi, geçmişin acılarını dindirmese de, gelecek nesiller için bir umut ışığı olacaktır.
Kaynakça
- Azerbaycan Devlet Arşivleri
- Karabağ Savaşı ile ilgili insan hakları raporları
- Tanık ifadeleri ve gazetecilik çalışmaları
Bu makale, Agdaban Katliamı’nın tarihsel önemini ve insani boyutunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Unutulmamalıdır ki, geçmişi hatırlamak, geleceği inşa etmenin ilk adımıdır.