Osmanlı İmparatorluğunun ABD’yi vergiye bağladığı ve ABD tarihinden bir çok ilke imza atılan anlaşma:Trablus Anlaşması

Osmanlı’nın ABD’yi vergiye bağladığı bir döneme gidiyoruz.ABD tarihinde ilk defa vergi ödediği devlet Osmanlı imparatorluğu..

Evet belki çoğumuzun bilmediği ve öğretilmeyen, çok fazla bahsedilmeyen ve dillendirilmeyen bir konudan bahsediyoruz. Amerika Birleşik Devletleri tarihinde tek haraç ödemeyi kabul ettiği ve yine ABD tarihinde tek yabancı dil ile (Türkçe) yazılmış,ABD’nin çok net bir şekilde bir Osmanlı paşasının gücü altında ezildiği anlaşma trablus anlaşmasından biraz söz edelim.

Osmanlı İmparatorluğu 16. yüzyılın sonuna gelindiğinde bölgeye hakimdi. Çünkü artık Trablus ,Cezayir ve Libyayı kesin olarak kendi topraklarına bağlamayı başarmıştı. Şüphesiz bu başarının arkasında Osmanlı askeri dehasının yetiştirmiş olduğu denizcileri ve Paşaları sayesinde mümkün kılındı. Garp Ocakları adının verildiği bu bölgeyi o dönemde beylerbeyi adının verildiği paşaları sayesinde kontrol etti. Devleti Aliyyeyi Osmaniye bu bölgede tımar sistemini kullanmadan çok az birliklerle bu bölgenin kontrolünün sağlıyordu.

Osmanlı ABD vergi

Osmanlı Denizciclik alanında adeta dünyaya nam saldı. Bu ulu devlet Akdeniz’den Atlas okyanusuna kadar sancak açarak ve gemilerini yüzdürürdü. Nitekim Garp Ocaklarının gelirleri büyük ölçüde denizden sağlanırdı. Öyleki bu deniz birlikleri Amerika kıyılarından İzlanda’ya kadar gitmiş ve oralarda bile varlığını sürdürmüştü. Avrupa da Osmanlı denizcilerinin ve kaptanlarının adı sıklıkla anılır hikayeler anlatılır olmuştu.

18.yüzyılın sonuna doğru gelindiğinde ise olaylar şöyle gelişti. Osmanlı devletinin gücü azalmış olsa da bölgenin halen daha en güçlü devletiydi. Zira söz sahibi bölgede ki tek güç olduğunu dünyaya göstereceği bir olay yaşandı. Çünkü bu olay halen daha göğsümüzü kabartır ve bizi gururlandırır.

Amerika Birleşik Devletleri İngiletere ile yaptığı bağımsızlık harbinden sonra nihayet bağımsızlığına kavuşmuş bir devlet olarak dünya sahnesine çıkmayı başardı. Daha sonra ticaret ve deniz yollarına bir hayli uzak olan ABD gelir elde etmek ve dünya sahnesinde bende varım demek için herhangi bir anlaşması olmamasına rağmen Akdeniz sularında yelken açmaya başladı.

Avrupa da ve Osmanlıda daha yeni tanınan bu devletin gemileri ile Osmanlı denizcileri ilk defa 25 Temmuz 1785 yılında Cadiz açıklarında karşılaştı. Fakat kendi hüküm sürdüğü sularda yabancı gemilere hiçbir müsammaha göstermeyen Osmanlı İmparatorluğu Amerika bayraklı gemilere le koyup Cezayir limanlarına çekiyordu. 1793 yılının Eki-Kasım aylarında Dönemin Beylerbeyi Gazi Cezayirli Hasan Paşa Amerika donanmasına ait 11 gemiyi ele geçirdi.

Osmanlı ABD vergi

Bunun üzerine Amerika kongresi 1974 yılında Cezayirli Hasan Paşa ile mücadele etmeye karar verdi. Bu uğurda700 bin altın bütçe ayırarak Osmanlı donanmasına karşı büyük bir donanma kurdu.

Ancak ne varki Osmanlı’nın cesur ve büyük leventleri karşısında hiçbir şey yapamadı A.B.D. Osmanlı Amerikan donanmasının tamamını esir aldı. Sonra ABD bu işin çözümünün sadece anlaşma yoluyla olacağını anladı. Nihayet 5 Eylül 1795 yılında Osmanlı imparatorluğu ve A.B.D bir anlaşma yapmak için masaya oturdu.

Osmanlı ABD vergi

Anlaşmaya Osmanlı adına Hasan Paşa Amerika adına ise Joseph Donaldson taraf oldu. 22 maddeden oluşan ve tamamı Türkçe yazılan bu anlaşma şimdilerde süper güç olan ABD tarihinde ilk ve tek yabancı dil ile yazılan, başka bir devlete vergi ödemeyi kabul ettiği anlaşma olarak tarihe geçti.

Anlaşmaya göre Osmanlı imparatorluğu elindeki tüm esirleri serbest bırakacaktı. Atlantis Okyanusu ve Akdeniz de ticaret yapan ABD bayraklı gemilere dokunmayacaktı. Tabi bunun da bir bedeli vardı. Yine anlaşmaya göre tek sefere mahsus olmak üzere Amerika Osmanlıya 642 bin altın vergi ödeyecek. Ve her yıl da 12 bin altın ödemeye devam edecek.

Anlaşma imzalandıktan sonra ayrıca Hasan Paşaya peşinat olarak;40 bin İspanyol doları,13 adet altın ve gümüş süslemeli saat,3’ü Elmas taşlı olan 5 yüzük,140 parça değerli kumaş,4 kaftan broşu ayrıca kayıt altına alınmıştır.

Anlaşmanın sonunda Amerikan başkanı George Washington mührü olmasına rağmen Osmanlı imparatorluğu padişahı Sultan 3. Selim Amerika başkanı muhatabı ve dengi görülmediği için sadece Osmanlı adına Beylerbeyi Hasan Paşanın mührü vurulmuştur. Nitekim bu anlaşma 1818 yılına kadar yürürlükte kaldı. Bu anlaşma, tarihi nice başarı ve kahramanlıklarla dolu Türk milleti için büyük bir ilham kaynağı!

Anlaşmaya dair detaylı bilgiler için _{https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Trablus_Antla%C5%9Fmas%C4%B1}