Türkiye de enerji üretimi ve Türkiye de enerji bağımlılığı ne durumda?
Özellikle covid-19 Pandemisi sonrası ve Rusya-Ukrayna savaşı sonrası gündemde yerini koruyan enerji krizi,aklımıza cennet vatanımızın ne kadar enerjide dışa bağımlı olduğu sorusunu sormamıza neden oldu.
Türkiye Cumhuriyeti 2001 krizi sonrası ciddi ekonomik atılımlar yapma planları ile çıktığı yolda karşısına büyük bir engel çıktı. Oda tâbi ki ciddi anlamda dışa bağımlı olduğumuz enerji açığı..
Şüphesiz ekonomik anlamda büyümek ve istihdam sağlayarak vatandaşının refah seviyesini yükseltmek isteyen her ülke, sanayi atılımına önem verip üretimini artırmak zorunda. Tabi ki sanayi ve üretim için enerji olmazsa olmaz. Fakat ülkemizin en büyük sorunu apaçık enerjidir. Çünkü her yıl yaklaşık 200 milyar dolarlık yapmış olduğumuz ithalatın dörtte birini enerji harcamasıdır.
Türkiye de Enerji Üretimi ne durumda?
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı resmi internet sitesinden aldığımız veriler neticesinde 2022 yılı Ağustos ayı sonu itibarıyla kurulu gücümüzün kaynaklara göre dağılımı; %30,9’u hidrolik enerji,%24,8’i doğal gaz, %20,7’si kömür, %10,9’u rüzgâr, %8,6’sı güneş, %1,7’si jeotermal enerjisidir. Bunlara ek olarak %2,4’ü ise diğer kaynaklar şeklindedir.
Ülkemizde 2022 Ağustos ayı itibariyle 11.027’ye yükselen elektrik enerjisi üretim santrali mevcuttur. Sayısal dağılımı da şu şekildedir. Mevcut santrallerin 750 adedi hidroelektrik, 67 adedi kömür, 357 adedi rüzgâr, 63 adedi jeotermaldir. Bunlara ek olarak 345 adedi doğal gaz, 8.957 adedi güneş, 488 adedi ise diğer kaynaklı santrallerdir.
Türkiye önümüzdeki 10 yıl içerisinde yatırımlara hız kesmeden devam etmek istiyor. Bu nedenle Nükleer enerji ile de alternatiflerini artırmayı planlıyor. 2023 yılında ilk reaktörün işletmeye alınması planlanan Akkuyu Nükleer Santrali’nin tüm reaktörleri tamamlanınca Türkiye elektrik ihtiyacının %5.5 oranında karşılanacağı tahmin ediliyor.
Doğalgaz keşfi ile Türkiye enerjide dışa bağımlılık biter mi ?
Dışa bağımlılıkta en büyük sorunumuzun enerji olduğunu belirtmiştik. Enerjide de en büyük ihtiyacımız elektrikden kaynaklanıyor. Mevcut elektrik üretimimizin yaklaşık %25’ini de yine ithal ettiğimiz doğalgaz sayesinde üretiyoruz. Buda ciddi anlmada maliyeti artırıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından geçtiğimiz aylarda duyurulan ve cumhuriyet tarihinin en büyük gaz keşfi olarak kabul edilen keşif sayesinde bir nebze olsun rahatlatabiliriz. 2023 yılında ilk etap üretiminin başlaması planlanan Karadeniz gaz havzasından çıkarılan gazın 2026 yılında mevcut ihtiyacın %25-30’luk kısmının karşılanacağı tahmin ediliyor.
Bilindiği gibi ülkemiz doğalgaz ihtiyacının neredeyse tamamını olan %99’unu ithal ediyor.Sadece ısınma için değil,sanayi üretimi, elektrik üretimi gibi ciddi kalemler,bu doğalgaz ile sağlanıyor. Karadeniz havzasında yapılan keşif ve yeni yapılacak olan keşifler ile bı sorunun giderek azalması bekleniyor. Aynı zamanda Akdeniz havzasında da çalışmaların devam ettiğini biliyoruz. Zira Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in açıklamalarından biliyoruz. Yeni keşifler ile ciddi anlamda ekonomik rahatlık getireceği malum.
Avrupa’da Enerji Bağımlılığı Ne Durumda?
Enerji sorunu gelişmekte olan ekonomilerin olduğu kadar gelişmiş ekonomilerinde sorunu şüphesiz. Özelllikle Rusya-Ukrayna savaşı sonrası,Rusya’nın Avrupa’ya doğalgazı kesmesi sonrası Avrupa Birliği ülkelerinin de enerji sorunu patlak verdi. Avrupa Ülkelerinden sınma ve sanayi dışında elektrik üretimi için de kullanılan tesisler oldukça yaygın.
A. Birliği ortalamasının %58 olduğu istatistik verilerinde, bazı Avrupa devlerinin ortalamanın üzerinde kalması gözden kaçmıyor.
Türkiye de enerji açığını kapatma hamleleri – Yeşil enerji kaynaklarına yönelim
Türkiye yeşil enerjiye özelikle son 10 yılda ciddi önem verdiğini görüyoruz. Bu önemin sonucu olarak yerli ve yabancı şirketler ülkemize yatırım yapıyorlar. Bu sayede trend yukarı yönde hareket etmektedir. Nitekim ülkemiz yenilenebilir enerji üretimi konusunda oldukça öenemli bir sıradadır. Özellikle jeotermal potansiyeli bakımından Dünya’da 7., Avrupa’da 1. sırada bulunuyor.
18 Mayıs 2009 tarihinde kabul edilen Elektrik Enerji Piyasası ve Arz Güvenliği Strateji Belgesi gereğince,2023 hedefleri henüz tutmamış olsa da,2022 yılı itibari ile 10 bin Megavat üretim ile yarasını sarmaya çalışıyor. Güneş enerjisi ile üretimde ise 8 bin Megavat seviyelerinde üretim gerçekleşecek. Şüphesiz en büyük üretim yaklaşık 32 bin Megavat ile hidroelektrik santrali sayesinde yapılacaktır.
Diğer yeşil enerji kaynaklarları ile beraber giderek artan enerji ihtiyacını karşılamak isteyen bir Türkiye var. Bundan dolayı ülkemiz daha fazla yatırıma ihtiyaç duyuyor. Zira yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelim dünyamızı da korumanızı sağlıyor.Karbon ayak izimizi azaltmamiz için olmazsa olmaz yenilenebilir enerjiye önem vermek.
Sizlerde Türkiye’nin enerji sorununu nasıl çözebileceği hakkında fikrinizi yorumlarda belirtebilirsiniz… 🤗🤗
Kaynak:Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Wikipedia ‘dan faydalandım.